Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Çabalar, demansın Alzheimer, vasküler demans ve Lewy cisimcikli demans gibi birçok alt tipi bulunan, beynin zaman içinde yıpranmasıyla ortaya çıkan bir bilişsel bozukluklar grubu olduğunu söyledi. Çabalar, erken tanının hastalığın ilerleyişini yavaşlatmada kritik rol oynadığını vurguladı.
GÜNLÜK HAFIZA KAYIPLARI UYARI İŞARETİ OLABİLİR
Demansın erken belirtilerine dikkat çeken Prof. Dr. Murat Çabalar, günlük yaşamdaki basit unutkanlıkların önemsenmesi gerektiğini belirterek, anahtar veya cüzdanı sık kaybetme, aynı soruları tekrar tekrar sorma ve yakın geçmişte yaşanan olayları hatırlayamamanın erken bulgular arasında yer aldığını söyledi.
ZİHİNSEL KARIŞIKLIK VE ORGANİZASYON BOZUKLUKLARI
Çabalar, tarih, yer ve zaman kavramlarının karıştırılması, günlük rutinlerin planlanmasında zorlanma ve basit işlerin organize edilememesinin demansın erken evrelerinde sık görüldüğünü aktardı.
DİL VE İLETİŞİM SORUNLARI ÖNE ÇIKIYOR
Kelime bulmakta güçlük çekme, konuşma sırasında cümleleri tamamlayamama ve ifadelerde takılmaların da önemli belirtiler arasında yer aldığını belirten Çabalar, bu durumların çoğu zaman yaşlanmaya bağlanarak göz ardı edildiğine dikkat çekti.
PROBLEM ÇÖZME VE KARAR VERMEDE ZORLANMA
Fatura ödeme, alışveriş listesi hazırlama gibi daha önce rahatlıkla yapılan işlerde zorlanmanın da demansın işaretlerinden biri olduğunu belirten Çabalar, bu tür bilişsel değişimlerin yakından izlenmesi gerektiğini söyledi.
KİŞİLİK VE DAVRANIŞ DEĞİŞİKLİKLERİ DİKKAT ÇEKİYOR
Ani sinirlilik, sosyal ortamlardan uzaklaşma ve karar verme güçlüğünün erken dönemde görülebileceğini ifade eden Prof. Dr. Çabalar, bu değişimlerin hem hasta hem de yakınları için uyarıcı olması gerektiğini belirtti.
AKDENİZ TİPİ BESLENME BEYİN SAĞLIĞINI DESTEKLİYOR
Demansa karşı beslenmenin önemine değinen Çabalar, Akdeniz tipi beslenmenin önerildiğini söyleyerek, zeytinyağı, omega-3 yönünden zengin balıklar, yeşil yapraklı sebzeler, ceviz ve badem gibi kuruyemişler, antioksidan kaynağı meyveler ve tam tahılların beyin sağlığını desteklediğini belirtti. Aşırı şeker tüketimi, paketli gıdalar, kızartmalar, aşırı tuz ve trans yağlardan kaçınılması gerektiğini vurguladı.
YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİ RİSKİ AZALTIYOR
Prof. Dr. Murat Çabalar, düzenli fiziksel aktivitenin demans riskini önemli ölçüde azalttığını belirterek, haftada 150 dakika yürüyüş yapmanın riski yüzde 35’e kadar düşürebildiğini söyledi. Sosyal ilişkilerin güçlü tutulmasının, zihinsel egzersizlerin, kaliteli uykunun ve tansiyon, şeker ile kolesterol kontrolünün de büyük önem taşıdığını ifade etti.
DEMANS TAMAMEN DURDURULAMAZ ANCAK YAVAŞLATILABİLİR
Demansın tamamen durdurulamayacağını ancak erken tanı, doğru tedavi ve yaşam tarzı düzenlemeleriyle ilerlemenin yavaşlatılabileceğini vurgulayan Çabalar, ilaç tedavisiyle belirtilerin hafifletilebildiğini, bilişsel rehabilitasyon ve hafıza egzersizlerinin günlük yaşam kalitesini artırdığını söyledi. Takviyelerin doktor önerisiyle kullanılması ve güvenli yaşam alanlarının oluşturulmasının da sürecin yönetiminde önemli olduğunun altını çizdi.
Demansın önlenebilir ve yönetilebilir bir süreç olduğunu belirten Çabalar, sağlıklı yaşam alışkanlıkları ve düzenli kontrollerin hastaların yaşam kalitesini uzun yıllar koruyabileceğini ifade etti.