Kocaeli’de vatandaşlar endişeli: Havaya ne oluyor?

Son günlerde Türkiye’nin birçok ilinde vatandaşlar, gökyüzünde uzun süre kaybolmayan beyaz izler ve sürekli puslu hava nedeniyle endişeli. Sosyal medyada “uçaklar sürekli bir şeyler püskürtüyor”, “hava yanık kokuyor, nefes almak zorlaştı” gibi paylaşımlar kısa sürede gündem oldu. Vatandaşlar, Kocaeli’nin bir çok ilçesinde uçakların günlerdir aynı noktaya gidip ‘püskürtme’ işlemi yaptıklarını iddia etti. Ayrıca şehrin çoğu yerinde ise puslu bir hava hakim olduğu söyleniyor.

KİMYASAL İZ Mİ BIRAKILIYOR?

Vatandaşların dile getirdiği bu iddialar, yıllardır zaman zaman ortaya çıkan “chemtrail” (kimyasal iz) teorilerini yeniden gündeme taşıdı. Bu teoriye göre bazı uçakların havaya kimyasal veya biyolojik maddeler püskürttüğü öne sürülüyor. Uzmanlara göre son haftalarda Türkiye’nin birçok bölgesinde görülen puslu ve ağır hava, “yüksek basınç (YB)” etkisinden kaynaklanıyor. Bu sistem, atmosferin alt tabakalarında kirli havanın dağılmasını engelliyor.

DEĞERLER NORMALİN ÜST SEVİYESİNE ÇIKIYOR

Meteoroloji Genel Müdürlüğü ve hava kalitesi izleme ağlarından alınan verilere göre, İstanbul, Ankara, Kocaeli, Bursa, Eskişehir, Kayseri ve Konya gibi illerde partikül madde (PM10 ve PM2.5) oranları son günlerde belirgin şekilde yükseldi. Uzmanlar, “Yüksek basınç altında hava dikey hareket edemiyor. Bu da egzoz gazı, sanayi dumanı ve ısınma kaynaklı kirleticilerin yere yakın tabakada hapsolmasına neden oluyor” açıklamasını yaptı. Sanayi tesislerinin yoğun olduğu Kocaeli ve çevresinde hava kalitesi göstergeleri son günlerde “kötü” seviyeye geriledi. Hava Kalitesi İzleme Ağı verilerine göre, Körfez, Gebze ve İzmit merkez istasyonlarında PM10 değerleri Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği sınır değerlerin üzerine çıktı. Bazı bölgelerde vatandaşlar, havada “yanık kokusu” benzeri bir koku ve gözle görülür pus tabakasından şikâyet etti. Uzmanlar, bu durumun azot dioksit (NO₂) gibi gazların artışıyla ilişkili olabileceğini belirtiyor.

KOCAELİ’DE GÜNCEL HAVA KİRLİLİĞİ VERİLERİ

• Kocaeli genelinde gerçek zamanlı Hava Kalitesi İndeksi (AQI) yaklaşık 59 seviyesinde; bu değer “Orta” kategorisine denk geliyor.

• Örneğin, “PM2.5” (2,5 µm altı partiküller) için bazı istasyonlarda AQI ~ 85 olarak ölçülmüş durumda.

• İl çevresinde sanayi yoğunluğu, ulaşım yoğunluğu gibi etkenler var.

• Resmî izleme sistemi üzerinden detaylı istasyon verileri de yayınlanıyor.

DİKKATLİ OLMAKTA FAYDA VAR

• Gereksiz dışarı çıkışlardan kaçınılmalı, özellikle sabah ve akşam yoğun saatlerde dış ortamda uzun süre kalınmamalı.

• Ev havalandırması kısa süreli yapılmalı, mümkünse gündüz saatlerinde tercih edilmeli.

• Astım, KOAH veya kalp rahatsızlığı olan kişiler maskesiz dışarı çıkmamalı.

Hava kalitesiyle ilgili güncel veriler, havaizleme.gov.tr adresinden anlık olarak takip edilebiliyor.