Çocukluk döneminde sürekli eleştirilere maruz kalan bireylerin, kendilerini yetersiz ve değersiz hissettiklerini belirten Doç. Dr. Çelik, “Bu durum, çocuklukta fiziksel ve psikolojik olarak şiddete maruz kalan bireylerde özgüven eksikliğine ve ilerleyen yaşlarda psikolojik rahatsızlıklara yol açabilir” dedi.
SUÇLAYICI TAVIRLARIN ETKİLERİ
Suçlayıcı ebeveyn tutumlarının, çocuğun gelecekte kuracağı ilişkilerde güvensizlik yaşamasına neden olabileceğini ifade eden Doç. Dr. Çelik, “Çocuk, kendisine yönelik yapılan ağır eleştirileri anlamlandıramadığında öz saygı eksikliği geliştirir. Bu durum, akademik başarısını ve sosyal yaşamını da olumsuz etkileyebilir” diye konuştu.
SÜREKLİ SUÇLANMANIN YOL AÇTIĞI PROBLEMLER
Uzmanlar, sürekli suçlanan çocuklarda şu problemlerle sıkça karşılaşıldığını belirtiyor:
Anksiyete bozuklukları
Depresyon
Özgüven eksikliği
Kaçınma davranışı
Erteleme alışkanlığı
Yalan söyleme ve gerçekleri gizleme
Aşırı öfke ve sinirlilik hali
İçe kapanıklık ve sosyalleşme problemleri
ELEŞTİRİNİN DOZUNA DİKKAT!
Doç. Dr. Çelik, çocukların sürekli eleştirilmelerinin, kendilerini yetersiz hissetmelerine ve zamanla mükemmeliyetçiliğe sürüklenmelerine neden olabileceğini vurguluyor. “Bir çocuk, eleştirilere karşı önlem almak için kendini mükemmel olmaya zorlayabilir. Bu da kaygı bozukluklarının temelini oluşturabilir” dedi.
YETİŞKİNLİK DÖNEMİNE ETKİLERİ
Çocukluk döneminde yoğun eleştirilere maruz kalan bireylerin yetişkinlikte, kendilerini yetersiz hissettiklerini belirten Doç. Dr. Çelik, “Bu bireyler, sürekli olarak çevrelerinden onay alma ihtiyacı hissedebilir ve kendi değerlerini göz ardı edebilirler. Bunun sonucu olarak, kaygı bozuklukları ve depresyon sık görülür” şeklinde konuştu.
SUÇLU HİSSETTİRİLEN ÇOCUKLAR: SİZ SUÇLU DEĞİLSİNİZ!
Doç. Dr. Çelik, ebeveynlerin çocuklarıyla kurdukları iletişimde dikkatli olmaları gerektiğini belirterek, “Çocukların ruhsal gelişimini desteklemek için, eleştirinin dozu iyi ayarlanmalı ve yapıcı bir dil kullanılmalıdır. Eleştirinin dozu aşıldığında, çocuk kendisini suçlu hissedebilir ve bu da psikolojik sorunlara yol açabilir” uyarısında bulundu.
EBEVEYNLERE ÖNERİLER
Uzmanlar, ebeveynlerin çocuklarıyla daha sağlıklı bir iletişim kurabilmesi için şu noktalara dikkat etmelerini öneriyor:
Çocuğunuzu eleştirirken kışisel değil, davranışa odaklanın.
Olumlu davranışlarını takdir ederek özgüvenini destekleyin.
Eleştiri yerine yapıcı geri bildirim verin.
Çocuğunuza duygularını ifade etme fırsatı verin.
Ebeveyn olarak kendi öfkenizi kontrol etmeyi öğrenin.
Profesyonel destek almaktan çekinmeyin.
PSİKOLOJİK DESTEK ÖNEMLİ
Çocukların sağlıklı bir birey olarak yetişebilmesi için duygusal ihtiyaçlarının karşılanması gerektiğini belirten Doç. Dr. Çelik, “Eğer ebeveynler, çocuklarına nasıl yaklaşacakları konusunda emin değillerse, profesyonel bir aile danışmanından destek almaları son derece faydalı olacaktır” dedi.
SONUÇ
Suçluluk duygusu ile büyütülen çocukların, yetişkinliklerinde sağlıklı ilişkiler kurabilmesi ve kendilerini ifade edebilmeleri için ebeveynlerin bilinçli bir tutum sergilemeleri büyük önem taşıyor. Uzmanlar, ailelerin çocuklarıyla daha yapıcı ve destekleyici bir iletişim kurmalarının, çocukların ruhsal gelişimi için hayati olduğuna dikkat çekiyor.